Răng khôn là gì? 

Răng khôn (răng số 8) là răng hàm lớn số 3 mọc cuối cùng, thường xuất hiện ở người trưởng thành và dễ bị mọc lệch hoặc ngầm.

Đặc điểm của răng khôn

• Răng khôn là răng hàm lớn số 3 (wisdom tooth), nằm ở vị trí cuối cùng của mỗi cung hàm, thường có tổng cộng 4 chiếc (2 hàm trên, 2 hàm dưới).

• Răng khôn thường mọc muộn, xuất hiện trong độ tuổi từ 17 đến 25, đôi khi có thể mọc trễ hơn.
• Không phải ai cũng có đủ 4 răng khôn, một số người có thể không mọc răng khôn hoặc mọc nhiều hơn 4 chiếc (gọi là răng dư).
• Răng khôn không có răng sữa tiền thân và bắt đầu hình thành từ 3-5 tuổi, nhưng chỉ mọc khi xương hàm đã phát triển gần như hoàn chỉn.

Tính chất và vấn đề thường gặp

• Răng khôn thường bị mọc lệch, mọc ngầm hoặc không đủ chỗ để mọc thẳng, do xương hàm người hiện đại nhỏ lại theo tiến hóa.
• Khi mọc lệch/ngầm, răng khôn dễ gây đau, viêm lợi, sâu răng, ảnh hưởng đến các răng bên cạnh và có thể gây biến chứng.
• Trong nhiều trường hợp, răng khôn cần được nhổ bỏ để tránh các vấn đề sức khỏe răng miệng

Khi nào nên nhổ răng khôn?

Nhổ răng khôn nên được cân nhắc kỹ, chủ yếu khi có triệu chứng hoặc biến chứng rõ ràng. Việc nhổ răng khôn (răng số 8) là một chủ đề gây tranh cãi trong nha khoa. Các nghiên cứu cho thấy không nên nhổ răng khôn chỉ vì phòng ngừa nếu răng không có triệu chứng hoặc bệnh lý. Quyết định nhổ răng khôn nên dựa trên tình trạng cụ thể của từng người, triệu chứng lâm sàng và đánh giá của bác sĩ.

Nên giữ hay nhổ răng khôn?

Trường hợp nên nhổ

• Răng khôn mọc lệch, đâm vào răng số 7, gây đau, viêm nướu răng, sâu răng, tiêu chân răng.

• Xuất hiện u nang, viêm lặp lại, khó vệ sinh, nhồi nhét thức ăn.

• Răng mọc thẳng nhưng bất thường về hình dạng, dễ giắt thức ăn, tiềm ẩn viêm nha chu.

Trường hợp không nên hoặc chưa cần nhổ

• Răng khôn mọc thẳng, đúng vị trí, không ảnh hưởng răng lân cận và dễ vệ sinh.

• Người có bệnh lý mãn tính như rối loạn đông máu, tim mạch, tiểu đường,… không phù hợp ngay, cần thăm khám và kiểm soát trước khi nhổ.

• Phụ nữ đang mang thai hoặc trong kỳ kinh nguyệt nên hoãn nhổ để đảm bảo an toàn và giảm đau.

Nhổ răng khôn có nguy hiểm không? 

Nhổ răng khôn có thể gây ra biến chứng, nhưng đa số là nhẹ và tạm thời; biến chứng nặng hiếm gặp. Nhổ răng khôn là thủ thuật phổ biến, nhưng vẫn tiềm ẩn một số nguy cơ. Hầu hết các biến chứng là đau, sưng, nhiễm trùng nhẹ và lành sau vài ngày; tuy nhiên, một số biến chứng nặng như tổn thương thần kinh, chảy máu kéo dài, nhiễm trùng sâu hoặc biến chứng hiếm gặp có thể xảy ra.

Tổng quan mức độ nguy hiểm

Nhìn chung, nhổ răng khôn rất an toàn khi thực hiện đúng quy trình, bởi bác sĩ có chuyên môn và trang thiết bị hiện đại.

Biến chứng tiềm ẩn

Dưới đây là một số biến chứng đã được ghi nhận trong trường hợp kỹ thuật hoặc chăm sóc sau nhổ không đúng:

• Viêm ổ răng khô (Dry socket) hoặc viêm có mủ: Do cục máu đông không hình thành/tuột trước khi vết thương lành, gây đau kéo dài, có thể kèm mùi hôi.

• Nhiễm trùng: Vết thương bị bẩn, dụng cụ không vô trùng hoặc chăm sóc kém, dẫn đến sưng, đau, có mủ, sốt cao.

• Tổn thương dây thần kinh: Mức độ nhẹ thường là tê/lạnh môi, lưỡi, cằm—thường phục hồi trong vài tuần. Tuy nhiên, hiếm gặp tổn thương vĩnh viễn dẫn đến tê kéo dài.

• Sưng mặt, đau kéo dài: Thường là phản ứng sau nhổ nhưng có thể nghiêm trọng nếu kỹ thuật sai hoặc chăm sóc không đúng.

• Chảy máu kéo dài: Nếu không cầm máu tốt hoặc làm tổn thương mạch máu lớn, có thể gây chảy máu nghiêm trọng, nguy cơ nhiễm trùng m.

• Thủng xoang hàm trên (với răng khôn hàm trên): Gây đau hàm, đầu, mắt, trán nếu thao tác không chuẩn kỹ thuật.

• Gãy xương hàm dưới: Do lực nhổ quá mạnh, thường hiếm gặp ở nha khoa hiện đại.

• Sốc phản vệ hoặc ngộ độc thuốc tê: Rất hiếm. Tuy nhiên cần kiểm tra tiền sử dị ứng và dùng thuốc theo liều an toàn.

Tỷ lệ rủi ro thực tế

• Rủi ro vĩnh viễn rất hiếm, ước chừng 1/100 ca có tổn thương dây thần kinh kéo dài.

• Hầu hết biến chứng nhẹ và có thể điều trị nếu được phát hiện sớm, đặc biệt khi thực hiện ở nơi uy tín với bác sĩ giỏi và máy móc hiện đại.

Làm sao để nhổ răng khôn an toàn?

Chuẩn bị trước khi mổ

• Khám tổng quát và chụp X-quang để xác định hình thái, hướng răng, vị trí dây thần kinh, để bác sĩ đánh giá mức độ khó và lập phác đồ nhổ phù hợp.

• Cung cấp chính xác tiền sử bệnh lý (tim mạch, tiểu đường, rối loạn đông máu, dị ứng thuốc tê,…) để bác sĩ chuẩn bị xử lý kịp thời.

• Một số nha khoa sử dụng công nghệ hiện đại như sóng siêu âm Piezotome, giúp nhổ nhanh (10–30 phút), ít đau, ít chảy máu, hồi phục nhanh.

Quy trình nhổ an toàn

• Vô trùng dụng cụ kỹ lưỡng, gây tê đúng vùng, thao tác nhẹ nhàng đảm bảo không ảnh hưởng mô lành.

• Nếu cần, bác sĩ sẽ rạch nướu nhẹ, cắt răng nhỏ, khâu vết mổ hoặc không cần (Tùy kỹ thuật)

Sau khi nhổ: chăm sóc đúng cách

• Cắn gạc trong 1–2 giờ đầu để cầm máu. Nếu máu chảy kéo dài, cần liên hệ bác sĩ.

• Tránh khạc, súc miệng mạnh, đưa vật cứng vào vết thương. Chườm lạnh 1 ngày đầu, sau đó chườm ấm để giảm sưng đau.

• Ăn đồ mềm, tránh thức ăn cứng, dai, cay hoặc quá nóng giúp bảo vệ cục máu đông và giảm nguy cơ viêm.

• Uống đủ nước, ăn nhẹ, tuân thủ đơn thuốc kháng sinh và giảm đau nếu có, tái khám theo hướng dẫn.

Khi nào cần tái khám?

Đau kéo dài sau 4–5 ngày, sưng ngày càng nặng, hôi miệng, sốt, tê kéo dài, chảy máu không kiểm soát cần khám lại ngay.

Câu hỏi thường gặp khi nhổ răng khôn

Nhổ răng khôn là thủ thuật phổ biến nhưng thường khiến bệnh nhân lo lắng và có nhiều thắc mắc. Dưới đây là các câu hỏi thường gặp nhất khi nhổ răng khôn mắc phải.

Nhổ răng khôn đau không?

Được gây tê đầy đủ, nên hầu hết chỉ cảm thấy áp lực nhẹ. Sau nhổ, dùng thuốc giảm đau theo chỉ dẫn sẽ giúp kiểm soát đau tốt.

Răng khôn hàm trên hay hàm dưới nguy hiểm hơn?

Nhổ răng khôn hàm dưới phức tạp hơn do liên quan đến cấu trúc thần kinh. Tuy nhiên, khi được bảo đảm kỹ thuật, cả hai đều an toàn.

Bao lâu thì hồi phục hoàn toàn?

Thông thường 1–2 tuần, tùy mức độ và chăm sóc. Các triệu chứng như sưng, đau giảm rõ trong vài ngày đầu.

Chi phí nhổ răng khôn là bao nhiêu?

Tùy từng trường hợp: nhổ răng thẳng có giá thấp, nhổ phức tạp như răng mọc lệch/ngầm cao hơn. Khám cụ thể để được báo giá chính xác.

Có cần khâu sau khi nhổ không?

Phụ thuộc vào phương pháp nhổ. Với công nghệ như Piezotome, nhiều trường hợp không cần khâu và hồi phục nhanh hơn.